30 Yillik Çayevinde Satranç Oyunu Yaslilarin Vazgeçilmezi Oldu
Diyarbakir’da bulunan Esnaf Çayevinde 1992 yilindan bu yana sadece satranç kültürü sürdürülüyor. Çayevinde çogunlugu 50 yas ve üzeri bir araya gelen vatandaslar, burada gün boyu zeka oyunuyla vakit geçirip sohbet ediyorlar.
Merkez Baglar ilçesinde 30 yili askin hizmet veren Esnaf Çayevinde diger kiraathane ve çayevlerinden farkli olarak sadece satranç oynatiliyor. Bilindik yerlerde oynanan okey, tavla ve kart oyunlarinin oynanmadigi bu çayevi, 50 yas ve üzeri satranç ustalarini yetistiriyor.
Doktorundan dekanina, dekanindan savcisina farkli meslek gruplarini ve emekli satrançseverleri bir araya getiren bu çayevinde satranç oyunu, ‘kültürel miras’ olarak görülüyor. Çay ve sohbet esliginde oynanan bu zeka oyunu, 50 yas üstü satrançseverlerin bos zamanini degerlendirmesinde yardimci oluyor.
Isletmeci Yunus Baytok (30), babasinin 2 sene önce vefat etmesinden sonra çayevine sahip çiktigini söyledi.
Babasinin çayevini açtiktan sonra müsterilerinin istegi üzerine satranç takimini getirdigini ifade eden Baytok, “Burasi bana rahmetli babamdan kalma bir mekan. Babam burayi 1992 yilinda açmisti. 2 sene önce babam rahmete kavustuktan sonra yerine ben geçtim. Babam çay ocagini açtiktan sonra müsterilerin istegi üzerine satranç takimlarini getirdi. Babam basta 3-4 satranç takimi getirdi. Daha sonra baktik ki satranç oyununa çok ilgi duyuluyor böylelikle çogaltmaya basladik. Biz burada oyuncu yetistiriyoruz. Müdavimlerimiz (müsterilerimiz) için daha iyi hizmet vermek amaçli böyle bir seye imza attik” dedi.
“Çogunlukla 50 yas ve üstü amcalarimiz satranç oynuyor”
Çayevinde çay ve sohbet esliginde satranç oyununun oynandigini dile getiren Baytok, “Mesela 2022 satranç turnuvasinda il birincisi bizim kahveden çikti. Önceki senelerde de il birincileri buradan çikmisti. Burada müsterilerimizle hosbes sohbet ediyoruz. Bu çay evine çogunlukla 50 yas ve üstü amcalarimiz geliyor. Onlar da tabi sadece çay içmek için degil. Kendileri müdavim satranççilarimiz. Buraya gelen halkimizin çogu emekli zaten. Ögretmeninden doktoruna, doktorundan dekanina, çogu kisi buraya gelip satranç oynuyor. Pandemiden ötürü zaten bayagi müsteri kaybettik. Müsterilerimiz çok sükür yine de iyi geliyor. Maddiyat sikintisi çektigim için mekanimi da büyütemiyorum. Satranç oyunu zekayi gelistiren bir oyun oldugu için okey ve iskambil oyunlarini oynatmiyoruz burada” ifadelerinde bulundu.
15 yil önce çayevinde satranç oynamayi ögrenip bu yil Diyarbakir’da düzenlenen satranç turnuvasinin genel kategorisinde 1. olan 28 yasindaki Satranç Antrenörü Mahsum Karatas, çayevinin Diyarbakir’daki satranç oyununun gelisimine yardimci oldugunu söyledi.
“Bos zamanlarin degerlendirilmesi açisindan iyi bir aktivite”
Ayni zamanda Sosyal Bilgiler ögretmenligi mezunu oldugunu belirten Karatas, “Yaklasik 15 yildir satranç oynamaktayim. Çocukluk dönemlerimde Esnaf çayevinde satranç oynamayi ögrendim. O dönemde burada bulunan büyüklerimiz bizlerle ilgilendiler. Sag olsunlar bize satranci tanittilar. Bu yil Esnaf Çayevinin de katkilariyla Diyarbakir’da düzenlenen satranç turnuvasinin genel kategori bölümünde 1. oldum. Bu çayevi Diyarbakir satrancinin gelisimine ve ilerlemesine çok yardimci oldu. Bos zamanlarin degerlendirilmesi hususunda olsun, gerek sosyal aktivite bakimindan olsun, gerekse insani iliskiler anlaminda olsun Esnaf çayevinde kendimizi gelistirmeye çalisiyoruz” diye konustu.
“Açikçasi her yerde böyle bir ortam bulamamaktayiz. Çünkü büyüklerimizin deneyimleri, tecrübeleri ve bilgileri en azindan bizi aydinlatiyor” diye konusmasina devam eden Karatas, “Bu anlamda düsünecek olursak ben bunu önemli ve degerli görüyorum. Satranç oyununda yasin hiçbir degeri yoktur. Asil önemli olan sey kisinin yaptigi isin ne anlama gelmesidir. Satranç oyunu hafizayi daha diri ve dinç tutuyor. Böylelikle vaktimizi degerli bir sekilde geçirtebiliyoruz. Biz satranç oynarken zamaninin nasil geçtigini unutuyoruz” ifadelerine yer verdi.
2018 yilinda Antalya’da düzenlenen Kidemli Emektarlar Satranç Turnuvasindan sampiyonlukla ayrilan 70 yasindaki emekli ögretmen Cemil Çiçek ise sunlari söyledi”
“Eskiden satranç oyunu hakkinda pek fazla teorik bilgiye sahip degildik. Ama daha sonra ögretmenlige basladim. Diyarbakir’da arada bir üst düzey satranç oyunculariyla karsilasiyorduk. Bos zamanlarimizda ya onlari seyrederdik, ya da onlarla oyun oynardik. Tabi oyunu ögrendikten sonra turnuvalara katilmaya basladim. En son 2018 yilinda Antalya’da düzenlenen kidemli emektarlar satranç turnuvasinda sampiyon oldum. Oradan Slovenya’ya gittim dünya sampiyonasinda da 30’uncu oldum. Bu sekilde zaman zaman oynuyoruz, zaman zaman dinliyoruz. Satranç oyununun biz yetiskinlerde unutkanligin ve Alzheimer hastaliginin önüne geçtigini biliyoruz. Bu yönü de bizler için çok iyidir.”
Kaynak: İHA


























