GRAFIKLI - Güresten Öte Bir Kültür Yansimasi Açiklamasi Kirkpinar
Güres agasinin seçilecegi, çesitli boylarda müsabakalarin yapilacagi ve Türkiye'nin baspehlivaninin belirlenecegi tarihi Tarihi Kirkpinar Yagli Güresleri'nin, 660'incisi düzenlenecek Diger güreslerden 'yaglanma' ritüeliyle kendisini ayiran brans, Türk halkinin dünya sporuna bir armagani olarak gösteriliyor Yagli güres kurallarina göre, rakibi sirt üstü getirmek, rakibini kucaklayip, ayagini yerden kesmis vaziyette en az üç adim tasimak, rakibi pes ettirmek, rakibin ayagindan kispetini çikarmak ya da boydan boya kispetin yirtilmasi, galibiyet anlamina geliyor.
"Yagli güresin olimpiyati" olarak bilinen Tarihi Kirkpinar Yagli Güresleri, geçmisin emanetini gelecege tasimanin gururuyla bir kez daha pehlivanlari kardeslik, centilmenlik ve yigitlik düsturuyla bulusturacak.
Kendine has ritüelleriyle ön plana çikan Tarihi Kirkpinar Güresleri, geçmisin mirasini gelecege tasimaya devam ediyor.
Türk güresinin en büyük organizasyonu kabul edilen 660'inci Tarihi Kirkpinar Yagli Güresleri, 9 Temmuz Cuma günü baslayacak. Minik pehlivanlarin kol baglamasiyla gelenek bir kez daha tekrarlanacak.
Güres agasinin seçilecegi, çesitli boylarda müsabakalarin yapilacagi ve Türkiye'nin baspehlivaninin belirlenecegi tarihi Kirkpinar Yagli Güresleri, renkli görüntülere sahne olacak.
- Efsanenin dogusu
Tarihi Kirkpinar Güresleri'nin, Rumeli'nin fethine giden 40 akincidan Ali ile Selim kardeslerin, birbirleriyle saatlerce güresip can vermeleri sonrasi ortaya çiktigi kabul edilir.
Galibi belli olmayan bir güreste can veren iki akinciya vefa olarak 660 yildir devam eden tarihi güreslerin, bazilari degisime ugrasa da asirlardir gelenekleriyle gelecege tasinan "olmazsa olmazlari", Kirkpinar'i efsane yapmaya devam ediyor.
- Neden güreste yaglanma var?
Diger güreslerden "yaglanma" ritüeliyle kendisini ayiran brans, Türk halkinin dünya sporuna bir armagani olarak gösteriliyor.
Kispetten baska vücutta tutacak yer birakmamasi nedeniyle pehlivanlarin yag ile de mücadele ettigi güreslerde en iyi olabilmek için, diger güres branslarina göre çok daha fazla efor sarf edilmesi gerekiyor.
Güres tarihçilerinden Ali Gümüs, Rumeli'deki ilk güreslerde meydanin sivrisinekten geçilmemesi nedeniyle, yagin güresle bulustugu tezini ortaya atiyor.
Zeytinyagi sürülen vücuda sivrisinegin gelmemesi üzerine Rumeli'deki güreslerde baslanan yaglanma, bir süre sonra bransin adina da kurallarina da etki ediyor.
- Yagli güres oyunlari
Ayakta ve yerde yapilan güreslerde oyunlar, "elense", "tirpan", "kaz kanadi", "ayakta güresi baglama", "budama", "paça", "kazik", "kepçe", "kemane", "kolbasti", "köstek", "künde", "boyunduruk", "kurt kapani", "yanbas", "sarma" olarak siralaniyor.
Yagli güres kurallarina göre, rakibi sirt üstü getirmek, rakibini kucaklayip, ayagini yerden kesmis vaziyette en az üç adim tasimak, rakibi pes ettirmek, rakibin ayagindan kispetini çikarmak ya da boydan boya kispetin yirtilmasi, galibiyet anlamina geliyor.
Güreslerde hakeme, seyirciye, rakibe söz ya da isaretle hakaret etmek, rakiple tartismak, güresi sulandirmak, sike yapmak, güres kurallarina uymamak, hakeme riayet etmemek de ceza gerektiriyor.
- Kirkpinar'a özel terimler
Kirkpinar'a özel bazi terimlerin anlami söyle:
Aga: Eskiye nazaran simdi sadece bir simge durumunda olsa da aga, Kirkpinar'in vazgeçilmez ögelerinin basinda geliyor. Eskiden güresleri düzenleyen, konuklari agirlayan, ödüller dagitan aganin pek çok görevi Edirne Belediyesi ve Türkiye Güres Federasyonu tarafindan yapiliyor.
Baspehlivan: Kirkpinar'da bas güreslerinde rakibini yenen pehlivan Türkiye baspehlivani unvanini aliyor. Bu unvani 3 kere üst üste alan baspehlivan, altin kemerin daimi sahibi oluyor.
Kispet: Manda ve dana derisinden yapilan pehlivan giysisine verilen ad. Beli sarmasi için bel kisminda kalin bir ip bulunan kispetin, paça kismi da bir sicimle baglanir. Iyi baglanmayan bir paça, rakip güresçinin parmaklarini paçadan içeri sokup yenmesi anlamina gelir. Kispetler zembil adi verilen hasir çantalarla tasinir.
Pesrev: Pehlivanin rakibiyle gürese tutusmadan önce yaptigi egzersizlerin bütünüdür. Belirli bir ritüeli bulunan pesrev, pehlivani seyreden izleyiciyi costurarak, güresçiye moral de yükler. Hakem heyeti önünde toplanan pehlivanlar, cazgirin tanitimiyla pesreve baslar. Üç ileri, üç geri gidisten sonra yere sol diz ile çökülür. Önce sag el yere, dize, dudaga ve alina vurulur. Bu sekilde çayirda gidis gelis yapilir. Bu sirada karsilasilan rakibin paçalari yoklanir, sirti sivazlanir, enseler baglanir, el tutusulur.
Yaglanma: Güreste, her iki pehlivan da müsabaka öncesi yaglanir. Yag sürülen vücut kolay kavranamaz. Pehlivanlar, omuzlarina, gögüslerine, kol ve kispetlerine yag sürer.
Cazgir: "Salavatçi" da denilen cazgir, hakem heyetinin eslestirdigi pehlivanlarin adlarini, memleketlerini uygun manilerle söyleyip, pehlivanlari gürese dua ile davet eder.
Davulcu ve zurnaci: Güreslerin olmazsa olmaz ögelerindendir. Çaldiklari ezgilerle pehlivanlari ve seyirciyi costururken, kimi zaman da güresteki temponun düstügünü, vuruslariyla pehlivanlara aktarirlar.
Kirmizi dipli mum: Kirkpinar'in davet simgesidir.
Kendine has ritüelleriyle ön plana çikan Tarihi Kirkpinar Güresleri, geçmisin mirasini gelecege tasimaya devam ediyor.
Türk güresinin en büyük organizasyonu kabul edilen 660'inci Tarihi Kirkpinar Yagli Güresleri, 9 Temmuz Cuma günü baslayacak. Minik pehlivanlarin kol baglamasiyla gelenek bir kez daha tekrarlanacak.
Güres agasinin seçilecegi, çesitli boylarda müsabakalarin yapilacagi ve Türkiye'nin baspehlivaninin belirlenecegi tarihi Kirkpinar Yagli Güresleri, renkli görüntülere sahne olacak.
- Efsanenin dogusu
Tarihi Kirkpinar Güresleri'nin, Rumeli'nin fethine giden 40 akincidan Ali ile Selim kardeslerin, birbirleriyle saatlerce güresip can vermeleri sonrasi ortaya çiktigi kabul edilir.
Galibi belli olmayan bir güreste can veren iki akinciya vefa olarak 660 yildir devam eden tarihi güreslerin, bazilari degisime ugrasa da asirlardir gelenekleriyle gelecege tasinan "olmazsa olmazlari", Kirkpinar'i efsane yapmaya devam ediyor.
- Neden güreste yaglanma var?
Diger güreslerden "yaglanma" ritüeliyle kendisini ayiran brans, Türk halkinin dünya sporuna bir armagani olarak gösteriliyor.
Kispetten baska vücutta tutacak yer birakmamasi nedeniyle pehlivanlarin yag ile de mücadele ettigi güreslerde en iyi olabilmek için, diger güres branslarina göre çok daha fazla efor sarf edilmesi gerekiyor.
Güres tarihçilerinden Ali Gümüs, Rumeli'deki ilk güreslerde meydanin sivrisinekten geçilmemesi nedeniyle, yagin güresle bulustugu tezini ortaya atiyor.
Zeytinyagi sürülen vücuda sivrisinegin gelmemesi üzerine Rumeli'deki güreslerde baslanan yaglanma, bir süre sonra bransin adina da kurallarina da etki ediyor.
- Yagli güres oyunlari
Ayakta ve yerde yapilan güreslerde oyunlar, "elense", "tirpan", "kaz kanadi", "ayakta güresi baglama", "budama", "paça", "kazik", "kepçe", "kemane", "kolbasti", "köstek", "künde", "boyunduruk", "kurt kapani", "yanbas", "sarma" olarak siralaniyor.
Yagli güres kurallarina göre, rakibi sirt üstü getirmek, rakibini kucaklayip, ayagini yerden kesmis vaziyette en az üç adim tasimak, rakibi pes ettirmek, rakibin ayagindan kispetini çikarmak ya da boydan boya kispetin yirtilmasi, galibiyet anlamina geliyor.
Güreslerde hakeme, seyirciye, rakibe söz ya da isaretle hakaret etmek, rakiple tartismak, güresi sulandirmak, sike yapmak, güres kurallarina uymamak, hakeme riayet etmemek de ceza gerektiriyor.
- Kirkpinar'a özel terimler
Kirkpinar'a özel bazi terimlerin anlami söyle:
Aga: Eskiye nazaran simdi sadece bir simge durumunda olsa da aga, Kirkpinar'in vazgeçilmez ögelerinin basinda geliyor. Eskiden güresleri düzenleyen, konuklari agirlayan, ödüller dagitan aganin pek çok görevi Edirne Belediyesi ve Türkiye Güres Federasyonu tarafindan yapiliyor.
Baspehlivan: Kirkpinar'da bas güreslerinde rakibini yenen pehlivan Türkiye baspehlivani unvanini aliyor. Bu unvani 3 kere üst üste alan baspehlivan, altin kemerin daimi sahibi oluyor.
Kispet: Manda ve dana derisinden yapilan pehlivan giysisine verilen ad. Beli sarmasi için bel kisminda kalin bir ip bulunan kispetin, paça kismi da bir sicimle baglanir. Iyi baglanmayan bir paça, rakip güresçinin parmaklarini paçadan içeri sokup yenmesi anlamina gelir. Kispetler zembil adi verilen hasir çantalarla tasinir.
Pesrev: Pehlivanin rakibiyle gürese tutusmadan önce yaptigi egzersizlerin bütünüdür. Belirli bir ritüeli bulunan pesrev, pehlivani seyreden izleyiciyi costurarak, güresçiye moral de yükler. Hakem heyeti önünde toplanan pehlivanlar, cazgirin tanitimiyla pesreve baslar. Üç ileri, üç geri gidisten sonra yere sol diz ile çökülür. Önce sag el yere, dize, dudaga ve alina vurulur. Bu sekilde çayirda gidis gelis yapilir. Bu sirada karsilasilan rakibin paçalari yoklanir, sirti sivazlanir, enseler baglanir, el tutusulur.
Yaglanma: Güreste, her iki pehlivan da müsabaka öncesi yaglanir. Yag sürülen vücut kolay kavranamaz. Pehlivanlar, omuzlarina, gögüslerine, kol ve kispetlerine yag sürer.
Cazgir: "Salavatçi" da denilen cazgir, hakem heyetinin eslestirdigi pehlivanlarin adlarini, memleketlerini uygun manilerle söyleyip, pehlivanlari gürese dua ile davet eder.
Davulcu ve zurnaci: Güreslerin olmazsa olmaz ögelerindendir. Çaldiklari ezgilerle pehlivanlari ve seyirciyi costururken, kimi zaman da güresteki temponun düstügünü, vuruslariyla pehlivanlara aktarirlar.
Kirmizi dipli mum: Kirkpinar'in davet simgesidir.
Kaynak: AA
