Atletizm, 2015'Te Doping İddialarının Gölgesinde Kaldı
2015 yılında atletizmdeki sportif faaliyetlerden çok dopinge bağlı yolsuzluk ve rüşvet iddiaları konuşuldu.
Atletizm için 2015, skandalların yılı olarak kayıtlardaki yerini aldı. Dünya Dopingle Mücadele Ajansı (WADA) tarafından Alman televizyonlarında yer alan sistematik doping iddiasını soruşturmak için görevlendirilen bağımsız komisyonun, Rusya'nın dopingi desteklediği sonucuna vardığı, Rus atletlerin yarışmalara katılım haklarının askıya alınması ve Rusya'daki doping analiz laboratuvarının akreditasyonunun iptal edilmesi önerilerinde bulunduğu raporun açıklanması, atletizm için yeni bir dönemi başlattı.
WADA'nın soruşturma başlatmasından kısa süre sonra Rusya Dopingle Mücadele Ajansı (RUSADA), aralarında 3 olimpiyat şampiyonunun da bulunduğu 5 atlete men cezası verdi. Rus atletlerden Sergei Kirdyapkin, Olga Kaniskina, Sergei Bakulin doping yaptıkları gerekçesiyle 3 yıl 2 ay, Valery Borchin 8 ay, Vladimir Kanaykin ise ömür boyu müsabakalardan men edildi.
Fransız savcıların WADA'dan gelen bilgiler doğrultusunda başlattığı soruşturma kapsamında ise eski IAAF Başkanı Lamine Diack, yolsuzluk suçundan gözaltına alındı. 82 yaşındaki Diack ve aynı soruşturmada gözaltına alınan danışmanı Habib Cisse, tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Senegalli eski yönetici Diack’ın, IAAF’nin pazarlama bölümünün yöneticisi olan oğlu Pape Massata Diack'ın da Rusya'daki doping skandallarının üstünü kapatarak yolsuzluk yaptığı gerekçesiyle görevinden istifaya zorlandığı ortaya çıktı.
Diack, Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) Etik Kurulu'nun, askıya alınmasını talep ettiği onursal üyelik görevini bıraktı. Rusya Atletizm Federasyonu'nun (ARAF) Başkanı ve doping iddialarının yoğunlaştığı dönem IAAF'de mali işlerden sorumlu Valentin Balakhnichev, belgeselin yayınlanmasından kısa süre sonra IAAF'deki görevinden, daha sonra ise 25 yıldır sürdürdüğü ARAF başkanlığından istifa etti.
Rusya'nın, sporcularını devlet desteğiyle dopinge karıştırmakla suçlandığı WADA raporunun yayımlanmasının ardından IAAF, ARAF'ın üyeliğini askıya aldı ve Rus atletleri geçici olarak müsabakalardan men etti. WADA da Moskova Doping Kontrol Laboratuvarı'nın akreditasyonunu askıya aldı. WADA ayrıca RUSADA'nın faaliyetlerini sürdürmesinin uygun olmayacağını da açıkladı.
Rusya ayrıca ev sahipliği yapacağı iki organizasyonu kaybetti. IAAF, daha önce Rusya'ya verilen 2016 Dünya Gençler Şampiyonası ve Dünya Takımlar Yürüyüş Şampiyonası'nın, Rusya'dan alındığını ve hızlandırılmış adaylık süreciyle seçilecek ülkelere verileceğini duyurdu.
Yaşananlar öncesinde IAAF başkanlığına seçilen Büyük Britanyalı eski atlet Sebastian Coe böylece selefi Diack'ın dönemindeki iddialar yüzünden kendisini zorlu bir sürecin içinde buldu.
- Doping, Türk atletleri de vurdu
Uluslararası Spor Tahkim Mahkemesi (CAS), yasaklı madde kullandığı gerekçesiyle 2 yıl müsabakalardan men edilen Nevin Yanıt'ın cezasını 3 yıla çıkardı. IAAF'nin itirazını inceleyen CAS, Yanıt'ın, iki yasaklı maddeyi Haziran 2012 ile Şubat 2013 arasındaki süreçte sürekli kullanması, "kan dopingi" adı verilen bir yöntemi tercih etmesi ve bu ihlalleri planlı şekilde tekrarlaması nedeniyle önceki cezasının 3 yıla çıkarıldığını belirtti.
CAS ayrıca IAAF'nin, 2012 Londra Olimpiyatları şampiyonu Aslı Çakır Alptekin ile ilgili başvurusunu haklı bularak, milli atletin, doping yaptığı gerekçesiyle 8 yıl müsabakalardan men edilmesine hükmetti. Spor Genel Müdürlüğü (SGM), CAS'ın kararı sonrası Aslı Çakır'a 2011-2012 yıllarındaki başarıları karşılığı verilen para ödülünü geri istedi.
IAAF, 2005 ve 2007 yıllarına ait numunelerin açılmasının ardından milli atlet Elvan Abeylegesse'den de savunma istedi.
- Türkiye'nin yüzünü Ali Kaya güldürdü
Kenya asıllı milli sporcu Ali Kaya, 2015'te elde ettiği başarılarla Türk atletler arasında öne çıktı.
21 yaşındaki uzun mesafe koşucusu Ali, Avrupa Kros Şampiyonası'nın yanı sıra Avrupa Salon Atletizm Şampiyonası'nda erkekler 3 bin metre ve Avrupa 23 Yaş Altı Atletizm Şampiyonası'nda hem 5 bin hem de 10 bin metrede altın madalya kazandı. Ali, Büyük Britanyalı Muhammed Farah'ın üst üste 3. kez birinci olduğu Dünya Atletizm Şampiyonası erkekler 5 bin metre yarışında ise 9. sırayı aldı.
Avrupa 23 Yaş Altı Atletizm Şampiyonası'nda mücadele eden milli sporculardan Tuğba Güvenç de 3 bin metre engellide altın madalyayı boynuna taktı.
Avrupa Salon Atletizm Şampiyonası'nda erkekler 1500 metrede Türkiye'yi temsil eden İlham Tanui Özbilen ise gümüş madalya aldı.
- Guliyev ve Copello, Türkiye adına "ilk"lere imza attı
Çin'in başkenti Pekin'in ev sahipliği yaptığı Dünya Atletizm Şampiyonası'nda yarışan milli sporcular Ramil Guliyev erkekler 200 metre, Yasmani Copello da erkekler 400 metre engellide Türkiye'yi ilk defa finale taşıdı.
Usain Bolt'un da koştuğu finalde 6. olan Ramil Guliyev, elemelerdeki 20.01, final yarışını 6. sırada bitiren Yasmani Copello ise yarı finaldeki 48.46'lık derecesiyle Türkiye rekoruna imza attı.
- Dünya şampiyonasına Kenya damgası
Dünya Atletizm Şampiyonası'nı 7 altın, 6 gümüş ve 3 bronz madalyayla tamamlayan Kenya Milli Takımı, tarihinde ilk kez madalya sıralamasını lider bitirdi. Nicholas Bett, erkekler 400 metre engelli, Julius Yego da erkekler cirit atmada Kenya'ya ilk dünya şampiyonluğunu getirdi.
Jamaikalı Usain Bolt, 2009 ve 2013'ten sonra bir kez daha erkekler 100 metre, 200 metre ve 4x100 metre takım yarışlarında altın madalya kazandı. Bolt'un şampiyonanın 6. gününde yaşadığı ilginç kaza da 2015'in akılda kalan olayları arasına girdi.
"Ginger" olarak bilinen iki tekerli scootera binen bir kameraman, erkekler 100 metre finalinden sonra 200 metrede de ABD'li Justin Gatlin'i geride bırakarak altın madalya kazanan Usain Bolt'un sevincini yakından görüntülemeye çalışırken, Jamaikalı sprintere çarptı. Dünya Şampiyonası'ndaki 10. altın madalyasını alan Bolt, kameramanla beraber yere düşmesinin ardından ayağa kalktı. Çarpma sonrası sol bacağını tutan Bolt, bir süre sekerek ilerledi. İyi olup olmadığını sormak için yanına gittiği kameramanla el sıkışan yıldız atlet, hayranlarını selamlamaya devam etti.
Pekin'deki tek dünya rekoru, erkek atletlerin 100 metre, uzun atlama, gülle atma, yüksek atlama, 400 metre, 110 metre engelli, disk atma, sırıkla atlama, cirit atma ve 1500 metre olmak üzere 10 disiplinde mücadele ettiği dekatlon yarışmalarında kırıldı. ABD'li Ashton Eaton, müsabakalar sonunda topladığı 9 bin 45 puanla dünya rekoru kırarak, art arda 2. kez dünya şampiyonu oldu.
Kadınlar 100 metrede gümüş madalya alan Hollandalı Dafne Schippers, 200 metre finalinde 21.63'lık derecesiyle şampiyona rekoru kırıp, tarihin en iyi üçüncü derecesine imza atarak altın madalya elde etti. Heptatlondan sprinte geçen 23 yaşındaki Schippers, siyahi atletlerin hüküm sürdüğü bu mesafede kazandığı başarıyla dikkatleri üzerine çekti.
- Dibaba ve Eaton'ın yılı
Etiyopyalı Genzebe Dibaba, IAAF Elmas Lig yarışlarının Monaco ayağında, kadınlar 1500 metrede elde ettiği 3.50.07'lik derecesiyle, Çinli Qu Yunxia'nın 22 yıldır kırılamayan dünya rekorunu 0.39 saniye geliştirdi. Kadınlar 5 bin metre dünya rekortmeni Tirunesh Dibaba'nın küçük kardeşi Genzebe, böylece kadınlar 1500 metre salon, kadınlar 3 bin metre salon ve kadınlar 5 bin metre salon rekorlarının ardından kariyerine, 4. dünya rekorunu eklemiş oldu.
24 yaşındaki atlet, IAAF tarafından verilen "Yılın Kadın Atleti Ödülü"nü de kazandı.
"Yılın Erkek Atleti Ödülü"ne ise dünya rekoru kırarak 2013'ten sonra 2015'te de dekatlon dünya şampiyonu olan ABD'li Ashton Eaton layık görüldü.
WADA'nın soruşturma başlatmasından kısa süre sonra Rusya Dopingle Mücadele Ajansı (RUSADA), aralarında 3 olimpiyat şampiyonunun da bulunduğu 5 atlete men cezası verdi. Rus atletlerden Sergei Kirdyapkin, Olga Kaniskina, Sergei Bakulin doping yaptıkları gerekçesiyle 3 yıl 2 ay, Valery Borchin 8 ay, Vladimir Kanaykin ise ömür boyu müsabakalardan men edildi.
Fransız savcıların WADA'dan gelen bilgiler doğrultusunda başlattığı soruşturma kapsamında ise eski IAAF Başkanı Lamine Diack, yolsuzluk suçundan gözaltına alındı. 82 yaşındaki Diack ve aynı soruşturmada gözaltına alınan danışmanı Habib Cisse, tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Senegalli eski yönetici Diack’ın, IAAF’nin pazarlama bölümünün yöneticisi olan oğlu Pape Massata Diack'ın da Rusya'daki doping skandallarının üstünü kapatarak yolsuzluk yaptığı gerekçesiyle görevinden istifaya zorlandığı ortaya çıktı.
Diack, Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) Etik Kurulu'nun, askıya alınmasını talep ettiği onursal üyelik görevini bıraktı. Rusya Atletizm Federasyonu'nun (ARAF) Başkanı ve doping iddialarının yoğunlaştığı dönem IAAF'de mali işlerden sorumlu Valentin Balakhnichev, belgeselin yayınlanmasından kısa süre sonra IAAF'deki görevinden, daha sonra ise 25 yıldır sürdürdüğü ARAF başkanlığından istifa etti.
Rusya'nın, sporcularını devlet desteğiyle dopinge karıştırmakla suçlandığı WADA raporunun yayımlanmasının ardından IAAF, ARAF'ın üyeliğini askıya aldı ve Rus atletleri geçici olarak müsabakalardan men etti. WADA da Moskova Doping Kontrol Laboratuvarı'nın akreditasyonunu askıya aldı. WADA ayrıca RUSADA'nın faaliyetlerini sürdürmesinin uygun olmayacağını da açıkladı.
Rusya ayrıca ev sahipliği yapacağı iki organizasyonu kaybetti. IAAF, daha önce Rusya'ya verilen 2016 Dünya Gençler Şampiyonası ve Dünya Takımlar Yürüyüş Şampiyonası'nın, Rusya'dan alındığını ve hızlandırılmış adaylık süreciyle seçilecek ülkelere verileceğini duyurdu.
Yaşananlar öncesinde IAAF başkanlığına seçilen Büyük Britanyalı eski atlet Sebastian Coe böylece selefi Diack'ın dönemindeki iddialar yüzünden kendisini zorlu bir sürecin içinde buldu.
- Doping, Türk atletleri de vurdu
Uluslararası Spor Tahkim Mahkemesi (CAS), yasaklı madde kullandığı gerekçesiyle 2 yıl müsabakalardan men edilen Nevin Yanıt'ın cezasını 3 yıla çıkardı. IAAF'nin itirazını inceleyen CAS, Yanıt'ın, iki yasaklı maddeyi Haziran 2012 ile Şubat 2013 arasındaki süreçte sürekli kullanması, "kan dopingi" adı verilen bir yöntemi tercih etmesi ve bu ihlalleri planlı şekilde tekrarlaması nedeniyle önceki cezasının 3 yıla çıkarıldığını belirtti.
CAS ayrıca IAAF'nin, 2012 Londra Olimpiyatları şampiyonu Aslı Çakır Alptekin ile ilgili başvurusunu haklı bularak, milli atletin, doping yaptığı gerekçesiyle 8 yıl müsabakalardan men edilmesine hükmetti. Spor Genel Müdürlüğü (SGM), CAS'ın kararı sonrası Aslı Çakır'a 2011-2012 yıllarındaki başarıları karşılığı verilen para ödülünü geri istedi.
IAAF, 2005 ve 2007 yıllarına ait numunelerin açılmasının ardından milli atlet Elvan Abeylegesse'den de savunma istedi.
- Türkiye'nin yüzünü Ali Kaya güldürdü
Kenya asıllı milli sporcu Ali Kaya, 2015'te elde ettiği başarılarla Türk atletler arasında öne çıktı.
21 yaşındaki uzun mesafe koşucusu Ali, Avrupa Kros Şampiyonası'nın yanı sıra Avrupa Salon Atletizm Şampiyonası'nda erkekler 3 bin metre ve Avrupa 23 Yaş Altı Atletizm Şampiyonası'nda hem 5 bin hem de 10 bin metrede altın madalya kazandı. Ali, Büyük Britanyalı Muhammed Farah'ın üst üste 3. kez birinci olduğu Dünya Atletizm Şampiyonası erkekler 5 bin metre yarışında ise 9. sırayı aldı.
Avrupa 23 Yaş Altı Atletizm Şampiyonası'nda mücadele eden milli sporculardan Tuğba Güvenç de 3 bin metre engellide altın madalyayı boynuna taktı.
Avrupa Salon Atletizm Şampiyonası'nda erkekler 1500 metrede Türkiye'yi temsil eden İlham Tanui Özbilen ise gümüş madalya aldı.
- Guliyev ve Copello, Türkiye adına "ilk"lere imza attı
Çin'in başkenti Pekin'in ev sahipliği yaptığı Dünya Atletizm Şampiyonası'nda yarışan milli sporcular Ramil Guliyev erkekler 200 metre, Yasmani Copello da erkekler 400 metre engellide Türkiye'yi ilk defa finale taşıdı.
Usain Bolt'un da koştuğu finalde 6. olan Ramil Guliyev, elemelerdeki 20.01, final yarışını 6. sırada bitiren Yasmani Copello ise yarı finaldeki 48.46'lık derecesiyle Türkiye rekoruna imza attı.
- Dünya şampiyonasına Kenya damgası
Dünya Atletizm Şampiyonası'nı 7 altın, 6 gümüş ve 3 bronz madalyayla tamamlayan Kenya Milli Takımı, tarihinde ilk kez madalya sıralamasını lider bitirdi. Nicholas Bett, erkekler 400 metre engelli, Julius Yego da erkekler cirit atmada Kenya'ya ilk dünya şampiyonluğunu getirdi.
Jamaikalı Usain Bolt, 2009 ve 2013'ten sonra bir kez daha erkekler 100 metre, 200 metre ve 4x100 metre takım yarışlarında altın madalya kazandı. Bolt'un şampiyonanın 6. gününde yaşadığı ilginç kaza da 2015'in akılda kalan olayları arasına girdi.
"Ginger" olarak bilinen iki tekerli scootera binen bir kameraman, erkekler 100 metre finalinden sonra 200 metrede de ABD'li Justin Gatlin'i geride bırakarak altın madalya kazanan Usain Bolt'un sevincini yakından görüntülemeye çalışırken, Jamaikalı sprintere çarptı. Dünya Şampiyonası'ndaki 10. altın madalyasını alan Bolt, kameramanla beraber yere düşmesinin ardından ayağa kalktı. Çarpma sonrası sol bacağını tutan Bolt, bir süre sekerek ilerledi. İyi olup olmadığını sormak için yanına gittiği kameramanla el sıkışan yıldız atlet, hayranlarını selamlamaya devam etti.
Pekin'deki tek dünya rekoru, erkek atletlerin 100 metre, uzun atlama, gülle atma, yüksek atlama, 400 metre, 110 metre engelli, disk atma, sırıkla atlama, cirit atma ve 1500 metre olmak üzere 10 disiplinde mücadele ettiği dekatlon yarışmalarında kırıldı. ABD'li Ashton Eaton, müsabakalar sonunda topladığı 9 bin 45 puanla dünya rekoru kırarak, art arda 2. kez dünya şampiyonu oldu.
Kadınlar 100 metrede gümüş madalya alan Hollandalı Dafne Schippers, 200 metre finalinde 21.63'lık derecesiyle şampiyona rekoru kırıp, tarihin en iyi üçüncü derecesine imza atarak altın madalya elde etti. Heptatlondan sprinte geçen 23 yaşındaki Schippers, siyahi atletlerin hüküm sürdüğü bu mesafede kazandığı başarıyla dikkatleri üzerine çekti.
- Dibaba ve Eaton'ın yılı
Etiyopyalı Genzebe Dibaba, IAAF Elmas Lig yarışlarının Monaco ayağında, kadınlar 1500 metrede elde ettiği 3.50.07'lik derecesiyle, Çinli Qu Yunxia'nın 22 yıldır kırılamayan dünya rekorunu 0.39 saniye geliştirdi. Kadınlar 5 bin metre dünya rekortmeni Tirunesh Dibaba'nın küçük kardeşi Genzebe, böylece kadınlar 1500 metre salon, kadınlar 3 bin metre salon ve kadınlar 5 bin metre salon rekorlarının ardından kariyerine, 4. dünya rekorunu eklemiş oldu.
24 yaşındaki atlet, IAAF tarafından verilen "Yılın Kadın Atleti Ödülü"nü de kazandı.
"Yılın Erkek Atleti Ödülü"ne ise dünya rekoru kırarak 2013'ten sonra 2015'te de dekatlon dünya şampiyonu olan ABD'li Ashton Eaton layık görüldü.
Kaynak: AA
